Gebeden voor en na de onderrichting

Uit de statuten van het bisdom Den Bosch (Pars II, sectio quarta, caput II: De Sacris Concionibus)

341. Het Provinciaal Concilie schrijft in overeenstemming met C.I.C. 1344§1 voor dat op zondagen en verder op alle verplichte feestdagen door de pastoor een homilie wordt gehouden, in het bijzonder in de Mis waarin de grootste aanwezigheid van het volk verwacht wordt. Daarom besluiten we:

1. Op de hoogfeesten van Pasen, Pinksteren en het Kerstmis van Onze Heer Jezus Christus voldoet één preek, op één der beide feestdagen.
2. Wij staan bovendien toe, dat men de preek overslaat op het feest van Allerheiligen, indien dit feest onmiddellijk aan de zondag voorafgaat.
3. Wij besluiten dat pastoors, die alleen in de zielzorg werkzaam zijn, aan de verplichting die in de genoemde canon wordt genoemd voldoen, wanneer zij op zondagen en verplichte feestdagen afwisselend een homilie of onderrichting houden in een Mis naar keuze, behalve als hen dit te zwaar valt omwille van ouderdom of ziekte of omdat 's middags al twee maal de stem gebroken is. In deze gevallen is het genoeg om om de anderste Mis een preek of onderrichting te houden.

342. Voor de homilie of preek worden in de volkstaal het Epistel en het eerste Evangelie van de Mis gelezen, waaruit de predikant dikwijls stof tot spreken kan halen. Om de gelovigen de juiste eerbied en vroomheid ten opzichte van het geopenbaarde woord Gods bij te brengen, worden de gelovigen uitgenodigd om staande het Evangelie te beluisteren, wanneer dit in de volkstaal wordt voorgelezen. Omwille van de uniformiteit bij het voorlezen van Epistel en Evangelie dient gebruik te worden gemaakt van de editie die onder de naam "Pericopen" is uitgebracht.

343. Het Provinciaal Concilie schrijft overeenkomstig canon 1345 voor "dat in andere Missen, die op zondagen en verplichte feestdagen op de vastgestelde uren worden gevierd, een korte onderrichting gehouden wordt om het volk in de christelijke plichten te onderwijzen of het een en ander uit te leggen, dat betrekking houdt tot de Sacramenten en de rijke schat van de kerkelijke liturgie". Gebruikmakend van de tegemoetkoming van datzelfde Provinciaal Concilie staan we toe dat deze onderrichting wordt overgeslagen op de zondagen van Pasen, Pinksteren, Passiezondag, Palmzondag en de eerste zondag na Pasen en Pinksteren; verder op het feest van Allerheiligen en de Geboorte des Heren; verder op zondagen of feesten, waarop de eeuwigdurende Aanbidding, het 40-urengebed of de plechtige Communie plaatsvindt. In hoogstens zes jaar tijd wordt de Catechismus doorlopen. Daar moet degene die in plaats van een ander komt goed op letten, opdat hij de uitleg begint waar zijn voorganger geëindigd is.

344. De onderrichting wordt voorafgegaan door de gebeden Onze Vader, Weesgegroet, de geloofsbelijdenis van de Apostelen, waaraan men de intentie toevoegt "Voor het behoud des geloofs", of men kan naar keuze het Evangelie van de zondag voorlezen. Ze wordt echter afgesloten met de acten van geloof, hoop, liefde en berouw; welke gebeden men gezamenlijk, langzaam en duidelijk uitspreekt, opdat het volk ze goed kan horen bidden. Men gebruikt de formules, die in de catechismus van onze Kerkprovincie zijn overgeleverd.

345. Als er in een parochie openbare of semi-openbare kapellen zijn, waar de gelovigen op zon- en feestdagen samenkomen, om hun kerkelijke verplichtingen te vervullen, moet daar de provinciale en diocesane verplichting omtrent het houden van een preek en onderrichting onderhouden worden. Wanneer daar niet aan voldaan kan worden, dan willen wij dat zo'n kapel op zondagen en feesten niet wordt opengesteld voor het volk.

346. De preek en onderrichting, waarover hier gesproken wordt, moet bij voorkeur gehouden worden na het eerste Evangelie van de Mis. En omdat bij de lezing ook de toon in de zielen van de toehoorders veel uitmaakt, verbieden wij het zonder onze toestemming voorlezen van preken of onderrichtingen.

347. Opdat de aandacht van het volk niet verslapt, willen wij dat de onderrichting tijdens de Mis in de regel niet langer duurt dan een kwartier, en de preek na goede overweging niet langer dan een half uur. Meditaties over het Lijden des Heren, die men in de Vastentijd houdt, kunnen volgens gebruik langer duren.

Uit het Formularium Precum